ଭାର୍ଗବୀ ନଦୀ ଶଯ୍ୟାରେ ପ୍ରାଚୀନ ମନ୍ଦିରର ଅବଶିଷ୍ଟାଂଶ

ଭୁବନେଶ୍ୱର,ଏନ୍ଏନ୍ଏସ୍: ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ବାଲଙ୍ଗା ଅଞ୍ଚଳର ଭାର୍ଗବୀ ନଦୀ ମୁହାଣ ନିକଟରେ ଥିବା ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ମନ୍ଦିରର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଧ୍ୱଂସାବଶେଷର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ‘ପୁନଃ ଆବିଷ୍କାର ହେରିଟେଜ୍’ ଗୋଷ୍ଠୀର ଚାରିଜଣ ସଦସ୍ୟ ଦଳ ଲାଗି ପଡ଼ିଛନ୍ତି। ବର୍ତ୍ତମାନ ରତ୍ନଚିରା ନଦୀ ଉପତ୍ୟକାର ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ସ୍ମାରକୀ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ କରୁଥିବା ଏହି ଗୋଷ୍ଠୀ ରତ୍ନଚିରା ଉତ୍ସରୁ ମାତ୍ର ଏକ କିଲୋମିଟର ଉପରମୁଣ୍ଡରେ ନଦୀ ମଝିରେ ଧ୍ୱଂସାବଶେଷ ପାଇଛନ୍ତି।

ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ପୂର୍ବ ବର୍ଷରେ ଏଭଳି ଅନେକ ବଡ଼ ବଡ଼ ପଥର ଖଣ୍ଡ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ଶିଖର ବ୍ୟାଙ୍କ ଉପରକୁ ଯାଇ ନିକଟସ୍ଥ ଆଖଣ୍ଡଳମଣି ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ରଖାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଟିମ୍ ଖୋଦିତ ପଥର ଫଳକ, ଭଙ୍ଗା ଚିତ୍ର, ସ୍ତମ୍ଭ, କବାଟ ଏବଂ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଛୋଟ ଭଙ୍ଗା କଳାକୃତି ପାଇଛି। ପ୍ରାୟ ଏକ ଶତାବ୍ଦୀ ପୂର୍ବରୁ ନିର୍ମିତ ମନ୍ଦିର ପାର୍ଶ୍ୱରେ କିଛି ଖୋଦିତ ପଥର ଫଳକ ଲଗାଯାଇଛି। ଅନୀଲ ଧୀରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏହି ଟିମରେ ପ୍ରକଳ୍ପ ସଂଯୋଜକ ଦୀପକ କୁମାର ନାୟକ, ସୁଭାଷିଶ ଦାଶ ଏବଂ ସୁମନ ପ୍ରକାଶ ସ୍ୱାଇଁ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ।

ଏହି ଟିମ୍ ଆବିଷ୍କାର କରିଛି ଯେ ନଦୀ ମଝିରେ ଏକ ବଡ଼ କ୍ଲଷ୍ଟର ଅଛି ଯାହା ପ୍ରାଚୀନ ମନ୍ଦିରର ମୂଳଦୂଆ ପରି ଦେଖାଯାଉଛି। ସେଠାରେ ଶହ ଶହ ବିଶାଳ ବୁଡ଼ିଯାଇଥିବା ପଥର ସ୍ଲାବ ଅଛି, ଯାହା ସମ୍ଭବତ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା।

ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଦଳର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିବା ଅନିଲ ଧୀରଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, “ପଥର ସ୍ଲାବର ବହୁଳ ଆକାରକୁ ବିଚାର କଲେ ଏହା କଳ୍ପନା କରାଯାଇପାରେ ଯେ ଏହା ଏକ ଛୋଟ ମନ୍ଦିର ନୁହେଁ ବରଂ ମଧ୍ୟମ ଆକାରର କିମ୍ବା ବଡ଼ ମନ୍ଦିର। ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ୍ ହୋଇଥିବା କିଛି ପଥର ସ୍ଲାବ୍ ଲମ୍ବ ୮ ଫୁଟ ଏବଂ ପ୍ରସ୍ଥ ୨-୪ ଫୁଟ ଏବଂ ଓଜନ ୧.୫ ରୁ ୨ ଟନ୍ ମଧ୍ୟରେ ଥିଲା। ଉଭୟ ବାଲୁକା ପଥର ଏବଂ ଲାଟେରାଇଟ୍ ପଥର ସ୍ଲାବ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲା। ସ୍ଲାବଗୁଡ଼ିକର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ସ୍ଥିର ଏବଂ ସମାନ ଛିଦ୍ର ଅଛି, ଯାହା ଲୁହା କ୍ଲମ୍ପିଂ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥାଏ। ଯେହେତୁ ବ୍ଲକଗୁଡିକର ଓଜନ ସେମାନଙ୍କୁ ବାଲି ଏବଂ କାଦୁଅରୁ ବାହାର କରିବା ଅସମ୍ଭବ ହୋଇଯାଏ, ସେଗୁଡିକ ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ରହିଆସିଛି। ବାଲି ଖନନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ଯନ୍ତ୍ରପାତି ଦ୍ୱାରା ଅନେକ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ।

ଅନେକ ମୂର୍ତ୍ତି ଯାହାକି ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲା ନିକଟସ୍ଥ ଗ୍ରାମଗୁଡିକର ବିଭିନ୍ନ ମନ୍ଦିରରେ ରଖାଯାଇଛି। ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ ଦଳକୁ ଅନେକ ମୁଦ୍ରା, ହାଣ୍ଡି ଏବଂ ଛୋଟ ଅଳଙ୍କାର ଦେଖାଇଥିଲେ ଯାହା ବାରମ୍ବାର ଆଖପାଖରେ ମିଳିଥାଏ। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମନ୍ଦିରର ପ୍ରାଚୀନତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଅଧ୍ୟୟନ ଆବଶ୍ୟକ କରିଛନ୍ତି। ଭାର୍ଗବୀ ନଦୀର ଗତିପଥ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେତୁ ମନ୍ଦିର ଭାଙ୍ଗି ପଡିଥିବା ଅନୁମାନ ହେଉଛି।